Organ nakli bekleyen hastalar, her yeni güne aynı cümleyi duymak için uyanıyor: “Size uygun organ bulundu.” Türkiye’de organ nakli bekleyen 27 bine yakın hasta bulunuyor.

Çeşitli sebeplerle beyin ölümü gerçekleşen kişilerin organları ve dokuları, başkalarına hayat veriyor. Türkiye’de bu yıl (31 Ekim’e kadar) 4 bin 337 hastaya organ nakli yapıldı. Bunların 2 bin 850’si canlı vericilerden de gerçekleştirilen böbrek nakliydi. İkinci sırada ise 2 bin 538 ile kornea nakli yer aldı. Yıl boyunca 1442 karaciğer nakli yapıldı. Yapılan diğer nakiller ise şöyle sıralanıyor: 33 kalp nakli, 11 akciğer nakli ve 1 ince bağırsak nakli.

İnsan hayatı için bu denli önem taşıyan organ naklinin daha fazla yapılması için kuşkusuz bağışların artması gerekiyor. Peki organ bağışı yapmak isteyenler nasıl bir yol izlemeli? Nakle nasıl karar veriliyor? İşte organ bağışı ve nakliyle ilgili merak edilenler…

1.Organ ve doku bağışı yapmak için nereye başvurmak gerekiyor?

Başta devlet hastaneleri olmak üzere üniversite hastanelerine, özel hastanelere, organ nakli merkezlerine, il sağlık müdürlüklerine, toplum sağlığı merkezlerine ve aile sağlığı merkezlerine başvurarak organ bağışı yapılabiliyor.

2.Kimler organ bağışı yapabiliyor?

18 yaşını aşmış, akli dengesi yerinde herkes organ bağışında bulunabiliyor.

3.Organ bağışı nasıl yapılıyor?

Bağış yapmak isteyenlerin bir form doldurması yeterli oluyor. Ardından formda yer alan bilgiler, Sağlık Bakanlığı’nın Organ ve Doku Bağışı Bilgi Sistemi’ne giriliyor. Bu bilgiler, bakanlık yetkilileri dışında kimse tarafından görülemiyor. Organ bağışı yapanlara, bağışçı olduğuna dair bir de kart veriliyor.

4.Organ bağışı kartı olan birinin organları doğrudan alınabiliyor mu?

Beyin ölümü gerçekleşen kişinin üstünden organ bağışçısı kartı çıksa bile, organları hemen alınmıyor. Çünkü organ bağışı için aynı zamanda ailenin yazılı onayı şart. Dolayısıyla organ bağışını önceden yapmak, bir anlamda hayatını kaybeden kişinin vasiyeti anlamına geliyor.

5.Hangi organların nakilleri yapılıyor?

Böbrek, pankreas, karaciğer, akciğer, kalp ve ince bağırsak nakli yapılabilir.

6.Hangi dokuların nakli yapılabiliyor?

Kornea, kemik iliği, tendon, kalp, deri, kemik, yüz-saçlı deri ve ekstremitelerin nakli yapılabilir.

[Grafik: TRT Haber ]

7.Organ bağışında bulunan herkesin organları nakledilebiliyor mu?

Kişi organlarını bağışlamış olsa bile her ölüm sonrası organ alımı mümkün değil. Sadece yoğun bakım ünitesinde solunum cihazına bağlı, beyin ölümü gerçekleşen kişilerin organları nakledilebilir.

8.Organ bağışının dini yönden sakıncası var mı?

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu organ naklinde dinen bir sakınca olmadığını açıklayarak, hayat kurtarmanın önemine dikkat çekiyor.

9.Organ nakli nasıl yapılıyor?

Organ nakli canlıdan ve kadavradan olmak üzere iki şekilde yapılıyor. Canlıdan sadece böbrek ve karaciğer nakilleri yapılıyor. Diğer organ ve dokular ise -böbrek ve karaciğer de dahil olmak üzere- kadavradan yapılıyor.

10. Bağışlanan organlar kimlere nakledilebiliyor?

Beyin ölümü gerçekleşen bir hastanın organlarının kimlere nakledileceğine Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezi karar veriyor. Hastalar, bu merkezin veri tabanına kayıtlı bulunuyor. Hastalarda kan ve doku uyumunun yanı sıra tıbbi aciliyet durumu da göz önüne alınarak nakil gerçekleştiriliyor.